Kritiek op manifest Telegraaf
Gepubliceerd op 11 januari 2019
‘Wetenschap in plaats van emotie’
Zo luidde de titel van dit Telegraaf artikel dat eind december gepubliceerd werd. Het artikel beschrijft een manifest ondertekend door 24 ‘experts’ waarin wordt gesteld dat Nederland zal veranderen in een derdewereldland dat kou, honger en armoede zal kennen mocht de klimaatwet worden doorgevoerd. De experts die dit manifest ondertekenden willen het publieke debat rondom klimaatverandering meer inhoud brengen, aldus Guus Berkhouts, geofysicus, alsmede ondersteuner van het manifest. Verder in het artikel wordt al snel duidelijk dat de inhoud die Berkhouts en zijn groepje ‘experts’ aan het debat willen brengen meer de vorm heeft van desinformatie dan nuchtere feiten.
Professoren, ingenieurs en andere experts
Allereerst blijkt dat deze groep experts (waaronder ingenieurs en professoren) maar voor de helft uit daadwerkelijke wetenschappers bestaat. Zij zijn allen gepensioneerd en hebben al jaren geen peer-reviewed (door andere wetenschappers nagekeken) artikelen geschreven. Daarnaast heeft geen enkeling binnen deze groep expertise binnen klimaatgerelateerde vakgebieden en is eenderde van de ondertekenaars ooit voor of bij Shell werkende geweest. Kortom, het is redelijk om vraagtekens te zetten bij de autoriteit van deze groep op het gebied van klimaatverandering. (Voor een volledig overzicht klik deze link.)
Sceptici en wetenschap
Desalniettemin is het ook belangrijk om de kritiek van de experts op het huidige klimaatdebat op inhoud te beoordelen. Te zien is dat ook hier veel misleidende informatie wordt verspreid. Zo zegt Berkhouts in De Telegraaf:
,,Mensen wordt volop verteld dat CO2 de oorzaak van alle problemen is, wat gewoon niet klopt. Ik hoop dat de bevolking betere informatie krijgt, goede voorlichting. Zodat ze weten dat er ook een ander verhaal bestaat. Maar hoe kom je daar nu nog tussen? Vrijwel alle media willen er niets van weten. Als je twijfelt aan het CO2-verhaal, gaan alle deuren dicht. Terwijl het geen gifgas is, maar een fundamentele bouwsteen voor al het leven op aarde. Hoe meer CO2, hoe groener de aarde. Dat harde feit mag niemand horen.’’
Zoals vele andere argumenten gebruikt door zichzelf benoemde ‘klimaatrealisten’ bezit dit wel degelijk een kern van waarheid. CO2 is een fundamentele bouwsteen voor al het leven op aarde en wordt via fotosynthese vastgezet in organisch materiaal, zoals suikers, die nodig zijn als bouwmateriaal voor cellen en als energiebron voor de talloze processen in die cellen. Onder andere planten zijn in staat fotosynthese uit te voeren.
Simpelweg stellen dat bij een hogere CO2-concentratie in de lucht de aarde groener zal zijn omdat planten dan beter kunnen groeien is echter onjuist. CO2 is in veel gevallen namelijk niet de beperkende factor voor planten om te groeien. Planten groeien namelijk niet alleen op CO2 maar ook op zonlicht en anorganische verbindingen zoals water, fosfaat, ijzer en stikstof. Stikstof is in de meeste gevallen de limiterende stof voor ecosystemen op land, vandaar dat we onze akkers ook bemesten met stikstofrijke mest. In gevallen waar alle andere groeifactoren voldoende aanwezig zijn, zal een hogere CO2-concentratie inderdaad leiden tot meer groei van planten. Die situatie is in de vrije natuur echter vrij zeldzaam.
Niet onbelangrijk is het feit dat Berkhouts de langetermijneffecten van een verhoogde CO2-concentratie in de atmosfeer achterwege laat. Denk hierbij aan verhoogde globale temperatuur die invloed heeft op talrijke ecologische processen en kan leiden tot droogte en verhoogde warmtestress voor planten waardoor hun groei ook beperkt wordt. Voor een uitgebreidere uitleg van de effecten van CO2 op plantengroei zie hier. Door selectief een onderdeel van de realiteit uit context te halen maakt Berkhouts een eigen waarheid waarin meer CO2 een groenere planeet teweeg brengt en geeft hij de indruk dat de Nederlandse bevolking voorgelogen wordt over de daadwerkelijke effecten van CO2. Dit terwijl het juist Berkhouts is die delen van de realiteit verzwijgt ten gunste van zijn eigen verhaal.
Verder staan er in het artikel eigenlijk weinig wetenschappelijke claims. Er wordt alleen gesteld dat er financiële interesses zijn vanuit de ‘klimaatindustrie’ bij investering in deze sector en dat de experts zelf (natuurlijk) politiek onafhankelijk zijn.
Het manifest in de media
Het gehele manifest werd al gauw opgepikt door andere media waaronder RTL Nieuws, dat de groep ‘experts’ nu allen promoveerde tot ‘wetenschappers’. Volgens het item is onder wetenschappers niet duidelijk of CO2 de oorzaak van opwarming is. Dit is echter volstrekte onzin. Het IPCC publiceerde in 2013 een rapport waarvoor zo’n 1300 onafhankelijke wetenschappers bijeen kwamen. De wetenschappers concludeerde dat met meer 95 procent zekerheid te zeggen valt dat de mens door onder andere CO2 uitstoot verantwoordelijk is voor de stijgende globale temperatuur. De opwarmende werking van CO2 wordt door wetenschappers overigens gewoon goed begrepen. Toch werd de desinformatie succesvol verspreid waarbij foutieve informatie simpelweg werd overgenomen zonder het te controleren.
Uiteindelijk blijkt van de wetenschap die de ondertekenaars van het manifest brengen maar weinig waarheidsgetrouw te zijn. De claims die worden gemaakt zijn vaak maar selectief gekozen onderdelen van de werkelijkheid die het verhaal van deze ‘experts’ ondersteunen. Zij misbruiken hun wetenschappelijke titels om hun claims autoriteit en geloofwaardigheid te geven, dit terwijl zij op gebied van klimaat nauwelijks formele wetenschap hebben uitgeoefend. Voor een wetenschappelijke benadering van de klimaatkwestie kan men beter niet bij het clubje van Berkouts zijn. Een doodzonde dat de Nederlandse media zo gemakkelijk in deze onwaarheden trappen. Excuses zouden, van zowel De Telegraaf en RTL Nieuws als de groep ‘experts’, op zijn plaats zijn.
